Khóa 521 Tại Giáo Xứ Ba Làng,

Sinh Hoạt Đầu Tiên Của Chương Trình Thăng Tiến Hôn Nhân Gia Đình Trong Giáo Phận Thanh Hóa


Rời Phát Diệm, chúng tôi về giáo phận Thanh Hóa. Quãng đường đến Ba Làng, nơi sẽ tổ chức Khóa, khoảng 120 km. Bác tài xế không rõ đường, nhưng may mắn, cha xứ Phaolô Tịnh rất nhiệt tình, thỉnh thoảng ngài lại gọi điện thoại để hướng dẫn đoàn. Xe đến đoạn thị trấn huyện Tĩnh Gia, không khí đã nhuốm mùi biển mặn. Từ quốc lộ 1 rẽ hướng Đông vào Ba Làng hơn 3 km, đường hơi xấu.

Bước chân ra khỏi xe ở sân nhà xứ, ai cũng cảm thấy nhẹ nhõm vì được giải phóng khỏi sự gò bó suốt hơn 4 tiếng đồng hồ trong chiếc xe 4 chổ nhưng có quá nhiều hành lý và các thùng sách tài liệu. Cha xứ, cha phó và cha cố niềm nở chờ sẵn để đón chào. Đàng kia sóng biển triền miên, âm thanh rì rào gợi lên sự bao la bất tận…

Giáo xứ Ba Làng, cách trung tâm thành phố Thanh Hóa 45 km về hướng Nam, gồm 4 giáo họ: Sung Thượng, Ngoại Hải, Sung Mãn và Như Xuân; với gần 8 ngàn giáo dân. Đây là xứ đạo toàn tòng. Đa số sồng nhờ nghề đánh bắt trên biển.

Nhà thờ chính ngay sát bờ biển, mặt tiền chếch Đông-Nam, được xây dựng năm 1893 theo kiến trúc Á đông. Đây là ngôi nhà thờ lâu đời nhất địa phận Thanh Hóa. Lòng nhà thờ chứa khoảng hơn 1000 người, bốn hàng cột lim to lớn sẫm màu, vững chải như niềm tin sắt đá của tiền nhân được lưu truyền cho hậu thế. Hai câu đối đập vào mắt khi vừa bước chân vào tiền đường "Sống Đạo Chúa trong hiến thân phục vụ – Rao Tin Mừng bằng bác ái yêu thương". Năm 1992, Tòa Thánh đã cho phép giáo xứ Ba Làng được tổ chức Năm Thánh dịp kỷ niệm 100 năm ngôi nhà thờ nầy. Năm Thánh kéo dài 1 năm rưỡi, và đây là Năm Thánh đầu tiên được cử hành cấp giáo xứ trong lịch sử Giáo hội Việt Nam.

Ba Làng hiện do linh mục Phaolô Trịnh Quang Tịnh làm quản xứ, ngài có nụ cười hiền lành dễ mến và rất khiêm tốn, chân tình. Cha phó GB Phạm Văn Diện trẻ trung, điển trai và hăng hái.

Nói đến Ba Làng là nói đến một địa danh lịch sử: chính nơi đây (bấy giờ gọi là Cửa Bạng) vào ngày 19/3/1627, đã in dấu chân đầu tiên của nhà truyền giáo Dòng Tên, cha Alexandre de Rhodes. Có thể nói Ba Làng là nơi khai sinh ra Giáo hội Việt Nam. Khi đứng trước tượng đài bán thân của Cha Đắc Lộ trong khuôn viên nhà xứ, Cha sáng lập Phêrô Chu Quang Minh cảm nghiệm được niềm vui và xúc động vì được hiến thân trong Dòng Tên như nhà truyền giáo lừng danh.

Tiếp đến, nhờ dấu ấn lịch sử, nhờ khung cảnh đất trời, nhờ lòng đạo kiên trung, nhờ địa hình rộng rãi, Ba Làng cũng là nơi thường được tổ chức những sự kiện lớn của giáo phận như các cuộc tỉnh tâm của các linh mục, các cuộc kiệu rước, lễ Dầu… Gần đây (11/2011), Ba Làng là một trong 3 nơi của giáo phận được vinh dự đón Đức TGM Leopoldo Girelli, Đại diện Đức Thánh Cha.

Cuối cùng, Ba Làng cũng chính là quê hương của Đức Cha Giuse Nguyễn Chí Linh, Giám mục Giáo phận Thanh Hóa, Phó Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam.

Chiều ngày 16/2/2012 sau khi cùng quí chức trong Ban Hành Giáo chuẩn bị phòng Song nguyền, chúng tôi tham dự thánh lễ dành cho các em thiếu nhi lúc 5:30. Hơn 600 thiếu nhi từ 7 đến 15 tuổi xếp hàng vào nhà thờ dưới sự điều khiển của các soeurs và các anh chị giáo lý viên. Các em hồn nhiên vui tươi nhưng cũng rất trật tự, vâng lời. Đầu lễ cha Phó chủ tế giới thiệu cha Sáng lập Phêrô với các em. Trong bài chia sẻ Tin Mừng, cha Sáng lập đã kể những mẫu chuyện rất thực tế để đưa đến kết luận "cây xanh thì lá cũng xanh…". Các em chăm chú lắng nghe; bài giảng nhiều lần bị ngắt quãng vì những tràng pháo tay thích thú. Trước khi chấm dứt ngài mời gọi các em hãy cầu nguyện cho cha mẹ biết làm gương lành cho con cháu, và nhắn nhủ các em nhớ mời cha mẹ tham dự Khóa vào ngày mai.

Mờ sáng 17/2 tiếng loa phóng thanh vang vọng mời gọi những đôi vợ chồng trong xứ đến tham dự Khóa căn bản 521 Chương Trình TTHNGĐ. Thật ra Cha xứ cho biết trước đã có khoảng 100 người đăng ký dự Khóa. Rồi người ta kéo đến đông dần, nhóm 5 nhóm 7 rải đầy sân nhà hội. Ban đón tiếp, ghi danh và phát huy hiệu, làm việc khá vất vả.

Nghi thức khai mạc bắt đầu lúc 8:30. Sau ít lời giới thiệu vắn tắt Quý Cha và hơn 75 đôi vợ chống khóa viên, Cha xứ Phaolô ban huấn từ và tuyên bố khai mạc Khóa 521. Tiếp theo, Cha sáng lập hướng dẫn mọi người cầu nguyện vào Khóa với Kinh Chúa Thánh Thần bằng "lời nói và việc làm".

Buổi thứ nhất của Khóa có chủ đề "Cái hay ban đầu". Từ đoạn Sáng Thế 2:18-25, Cha sáng lập đã diễn giải cách sinh động và dí dỏm để khóa viên thấy được rằng: cần khai quang 3 trở ngại chính để tìm lại "hình ảnh Chúa" trong mỗi người; đó là con người dành quá nhiều thì giờ để làm tiền, lại hay mơ mộng và quá tự ái kiêu căng. Ai nấy thích thú và say mê theo dõi, rồi sau đó nhanh chóng nói ra yếu đuối của mình để xin lỗi bạn đời.

Chủ đề của buổi II ban chiều là "Giữa lòng đời & Hòa giải", kết thúc bằng Thánh lễ đặc biệt của Khóa do Cha xứ chủ sự và cha cố, cha phó, cha Sáng lập cùng đồng tế.

Buổi III lúc 7:30 tối có chủ đề "Nghệ thuật cảm thông". Bao giờ cũng vậy, trong các buổi, sau phần chia sẻ về tâm lý của các anh chị Hảo Tuyết và Huy Yên, mọi người cùng Chầu Thánh Thể ngay tại phòng Song nguyền, rồi sau đó giải lao 15 phút. Trước khi ra về nghỉ đêm, khóa viên đoan hứa cương quyết làm 3 điều cho bạn đời: một là đạo đức, hai là giúp đỡ và ba là cầu nguyện để chăn gối nồng nàn thánh thiện.

Chương trình sáng Thứ Bảy 18/2 được bắt đầu với giờ kinh sáng "Bông hồng tươi đẹp". Với một hoạt cảnh đơn sơ nhưng rất thực tế, anh chị Huy Yên đã minh họa cho thấy những giai đoạn của đời sống con người; đi từ sự ấu trĩ của lòng ích kỷ đến sự trưởng thành của tình yêu trao ban. Dẫn đến kết luận: cần cầu nguyện cho người thứ ba, là ruột thịt trong nhà và cả nhân loại. Sau đó khóa viên lần lượt dâng lời cảm tạ Thiên Chúa vì những điều "tươi đẹp" Ngài ban qua người mình đã xin lỗi hôm qua. Trong giờ Linh an, Cha sáng lập nhấn mạnh đến việc cầu nguyện ban tối trong gia đình. Ngài lưu ý cần tìm hiểu để thích ứng cho phù hợp với tâm lý của tuổi trẻ, như không nên kéo dài quá 15-20 phút, nhất là phải có đoạn Kinh Thánh để xin lỗi và cảm ơn nhau.

Chủ đề thứ 5 của Khóa là "Gương lành cho con" được khai triển qua đoạn Kinh Thánh "Chúa lên núi để công bố 8 mối phúc". Vậy muốn đem "phúc" cho con thì cha mẹ cần có ý chí "lên núi" để tìm hiểu thêm các phương pháp phù hợp, nhất là làm gương sáng cho con cái. Cuối buổi, các khóa viên chia sẻ về một lần trót "mang họa" cho con, và hứa với Chúa sẽ về xin lỗi con để con "gần" chứ không "xa"mình.

Sau giờ nghỉ trưa, Cha sáng lập dành trọn buổi chiều để hướng dẫn khóa viên 521 sinh hoạt Liên gia sau Khóa. Ngài dặn dò kỹ lưỡng từ cách sắp đặt bên ngoài sao cho bầu khí "gần gũi" ấm cúng, đến việc chuẩn bị nội dung ra sao để đúng với cách thức của Chương Trình. Về việc "xả cõi lòng" trong buổi họp, ngài nhấn mạnh "nói gì cũng được nhưng không nói xấu người khác", nói để "nhẹ lòng mình nhưng không nặng lòng người".

Tiếp đến là phần chia sẻ cảm nghiệm sau Khóa. Một vị trong Ban Hành giáo nói "Tôi miễn cưỡng đi Khóa chỉ vì vị nể Cha xứ. Nhưng sau 2 ngày tham dự, tôi đã nhận được nhiều ơn ích. Trước đây tôi cứ tưởng phải làm những việc lớn lao mới có giá trị, không ngờ những việc nhỏ nhặt thường ngày lại cần thiết để đem đến sự "yêu thương gần gũi" trong gia đình đến vậy. Nhất là sau khi xin lỗi bạn đời, tôi cảm thấy 2 vợ chồng gần nhau hơn…". Có bà xúc động cho biết "Đời sống hôn nhân của con 20 năm trước đây thật nhiều bão tố. Giờ 2 vợ chông con đã nói lời xin lỗi nhau và lòng con cảm thấy thật bình an…". Anh khác hân hoan tỏ bày "Con đến chỉ vì tò mò. Thật không ngờ Khóa lại hữu ích và hiệu quả đến vậy. Từ đây con đã biết cầu nguyện với Kinh Thánh, biết xin lỗi vợ và cảm thấy thương vợ hơn…"

Phần chúng tôi, những người theo Cha Sáng lập giúp Khóa có hai điều ấn tượng, là niềm vui khích lệ, như bông hồng Chúa tặng ban: Một là, các Cha trong Xứ luôn hiện diện trong Khóa (trừ việc mục vụ cần kíp). Hai là, khóa viên Ba Làng luôn tích cực có "lời" những lúc chia sẻ trong Khóa. Các anh chị rất nhiệt tình, đơn sơ và bộc trực khi được mời xả cõi lòng. Điều họ nói ra có thể chưa đúng cách thức, tuy nhiên rất chân thành và tin tưởng. Có lẽ đây là tính cách của dân chài. Ngư phủ Phêrô xưa cũng rất "mau miệng"; ngài đáp lời Thầy có lúc đúng lúc sai, nhưng lòng đầy mến yêu và hy vọng.

Khóa 521 được kết thúc bằng Thánh lễ "Thệ Hôn Một Đời" lúc 17 giờ, do Cha xứ chủ tế, cùng đồng tế có Cha phó, Cha cố Giuse Vũ Khoan Dong và Cha sáng lập. Vì là Lễ dành cho Giới Trẻ chiều Thứ Bảy, nên có thật nhiều thanh niên nam nữ tham dự. Họ đứng tràn cả ra phía bên ngoải nhà thờ. Tuy đông nhưng các em đứng ngồi thật nghiêm túc. Cha Sáng lập công bố và chia sẻ đoạn Lời Chúa "… vì quá đông không thể đem người bại liệt đến gần Chúa Giêsu nên họ thòng dây thả người bệnh xuống…". Ngài nói đại ý: muốn được hết bệnh phải đến gần Chúa, yêu Chúa. Mà mến Chúa thì phải yêu người, gần người. Tuy nhiên muốn gần gũi người thì chỉ có một cách duy nhất là khiêm nhường. Vì "gần gũi" là tình yêu; tình yêu không lý luận đúng sai, kẻ đúng người sai sẽ chạm tự ái nhau dẫn đến xa cách. Vậy hãy luôn khiêm nhường biết lỗi, nhận lỗi, xin lỗi, sửa lỗi, tha lỗi để được gần nhau. Bài giảng thật sự lôi cuốn cộng đoàn; có nhiều lần vỗ tay và nhiều người gật gù tâm đắc. Trong lễ còn có nghi thức Thệ Hôn của khóa viên và Tuyên Hứa của Tân Ban điều hành K. 521.

Cuối lễ, Cha xứ thay mặt mọi người cám ơn Cha Sáng lập và mong ước được có thêm Khóa thời gian tới. Đáp lời, Cha Phêrô khiêm tốn nhận mình chỉ là người bắt "sâu tâm lý" cho những bông hoa là các giáo dân, trong vườn hoa là giáo xứ Ba Làng của cha xứ Phaolô, và hứa sẽ dành cho giáo phận Thanh Hóa 2 Khóa trong năm 2013. Cha con ngậm ngùi chia tay sau khi chụp hình lưu niệm.

Ngày mai đoàn lại lên đường mở Khóa tại giáo phận Nha Trang…

Ba Làng, 18/2/2012

Xuân Hảo