Hãng tin CNA, ngày 29 tháng Tư, cho hay, theo một báo cáo của Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ, đa số các quốc gia vi phạm tự do tôn giáo tồi tệ nhất thế giới là ở Trung Đông, Á Châu và Phi Châu.

Báo cáo trên, được công bố ngày 29 tháng Tư, cho hay ngoại trừ Cuba, tất cả các quốc gia vi phạm đều ở đông bán cầu.

Chủ tịch Ủy Ban trên, Tenzin Dorjee, viết trong một phụ bản đính kèm báo cáo: “Mục đích của chúng tôi không phải chỉ để nêu tên những nước vi phạm, nhưng cung cấp các hành động cụ thể để Chính Phủ Hoa Kỳ có thể đưa ra trong lúc làm việc với các quốc gia này nếu muốn lấy tên ra khỏi danh sách của chúng tôi”.

Mỗi năm, Ủy Ban trên đều nhận diện “các quốc gia gây lo ngại đặc biệt” bằng cách sử dụng các tiêu chuẩn xác định “các vi phạm có hệ thống, liên tiếp và quá đáng” về tự do tôn giáo.

Các tác nhân không phải là quốc gia được dành cho danh hiệu “các thực thể gây lo ngại đặc biệt” nhưng cũng sử dụng cùng các tiêu chuẩn như trên.

Một số các vi phạm trên bao gồm: tra tấn hay đối xử hoặc trừng phạt tàn ác, vô nhân đạo hoặc hạ giá; giam giữ lâu mà không xét xử; bắt cóc hay giam giữ bí mật; và các bác bỏ trắng trợn quyền sống, quyền tự do, và an toàn bản thân.

Trong số 16 quốc gia được nhận diện là “các quốc giai gây lo ngại đặc biệt” trong năm 2019 có 10 quốc gia được bộ ngoại giao Hoa Kỳ ghi nhận hồi tháng 11 năm 2018. Đó là Miến Điện, Trung Hoa, Eritrea, Iran, Bắc Hàn, Pakistan, Saudi Arabia, Sudan, Tajikistan và Turmenistan. Bảng liệt kê cũng kể thêm 6 nước khác là Cộng Hòa Trung Phi, Nigeria, Nga, Syria, Uzbekistan và Việt Nam.

Thêm vào đó, Ủy Ban còn nhận diện 12 nước khác phạm 1, 2 hoặc 3 tiêu chuẩn để bị coi là “các quốc gia gây lo ngại đặc biệt” bằng cách xếp họ vào danh sách “loại hai”. Đó là các nước: Afghanistan, Azerbaijan, Bahrain, Cuba, Ai Cập, Ấn Độ, Nam Dương, Iraq, Kazakhstan, Lào, Mãlai, và Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong số các tác nhân không phải quốc gia, Ủy Ban nhận diện Nhà Nước Duy Hồi Giáo, Taliban ở Afghanistan, al-Shabaab ở Somalia, và lần đầu tiên xuất hiện trên danh sách năm nay là Houthis ở Yemen và Hayat Tahrir al-Sham ở Syria.

Houthis là bộ lạc theo phái Shiite Hồi Giáo, từng kiểm soát phần lãnh thổ chủ yếu và đã đuổi tổng thống khỏi thủ đô năm 2015. Saudi Arabia và một số đồng minh Ả Rập giúp phản công bọn này. Iran thì tiếp tục ủng hộ chúng. Chúng đang đánh lại liên minh do Saudi Arabia lãnh đạo nhằm kiểm soát cả nước, nhất là thành phố cảng quan trọng Hodeidah.

Kết quả 3 năm cuộc nội chiến Yemen là khoảng từ 13,500 tới 80,000 người chết và hàng triệu người tản cư, và khoảng 14 triệu người hay gần như thế có nguy cơ chết vì đói.

Báo cáo khuyến cáo chính phủ Hoa Kỳ đề cử một cố vấn đặc biệt bên cạnh tổng thống thống để lo về tự do tôn giáo quốc tế.

Ủy ban ghi nhận rằng tuy Toà Thánh Vatican đã đạt được một thỏa thuận tạm thời với Trung Hoa về việc bổ nhiệm các giám mục hồi tháng Chín, “tuy nhiên, việc đàn áp Giáo Hội Công Giáo hầm trú đã gia tăng cuối năm vừa qua”.

Trong số các nhận định được lồng vào báo cáo có các nhận định của Johnnie Moore; người này gọi thoả thuận Vatican-Trung Quốc là “thỏa thuận gây ra các biến cố đáng báo đông nhất”.

Ông viết: “Ngay trong những ngày Vatican còn đang thương thảo, Trung Quốc đã sử dụng thoả thuận đang được bàn cãi để thực hiện việc đóng cửa một số cộng đồng lớn nhất và nổi tiếng nhất quốc gia nhưng không đăng ký”.

Ông tin rằng Vatican “nay mang một trách nhiệm tinh thần và luật pháp nặng nề phải giúp giải quyết vấn đề do chính mình giúp tạo ra, dù là bất đắc dĩ, bằng cách cung cấp giấy phép cho Trung quốc tấn công đầy tội ác các cộng đồng Kitô giáo (như được trưng dẫn trong báo cáo này) và bằng cách cung cấp cho chính phủ Trung Quốc lá chắn thêm nữa để họ tiếp tục các lạm dụng không thể hiểu được, không thể bào chữa được và vô nhân đạo chống các người Hồi Giáo ở phía tây đất nước”.

Ủy Ban Tự do Tôn giáo Quốc tế là một định chế lưỡng đảng nhằm cố vấn cho Tổng thống, Quốc hội, và Bộ Ngoại giao về các vấn đề tự do tôn giaó trên thế giới.