Theo Michael J. O’Loughlin của tạp chí America (số ngày 11 tháng Sáu, 2019), các cuộc thảo luận sơ khởi về các đề nghị liên quan đến trách nhiệm giải trình của giám mục cho thấy một nỗi thất vọng nào đó nơi các giám mục Hoa Kỳ trong phiên họp toàn thể vào mùa Xuân của họ đang diễn ra tại Baltimore tuần này, nhất là khi bàn đến mức độ can dự của giáo dân, một điều có thể trở thành qui định (mandated) trong diễn trình mới. Các vị giám mục bày tỏ ý định sẽ chấp nhận các qui thức (protocols) về trách nhiệm giải trình, nhưng các vị vẫn đang cố gắng gọt dũa các chi tiết trước khi đem ra bỏ phiếu vào hôm thứ Năm.

Đức Cha Robert P. Deeley, đứng đầu Ủy Ban giáo luật và quản trị Giáo Hội, nói với Hội Nghị hôm 11 tháng Sáu rằng bất cứ qui định nào được các ngài chấp nhận đều không thể vuợt quá chính sách đã được Đức Giáo Hoàng Phanxicô công bố tháng trước trong tự sắc “Vos estis lux mundi”. Trong văn kiện đó, Đức Thánh Cha định rằng các lời tố cáo lạm dụng tình dục cũng như che đậy nó, chống một Giám Mục phải được điều tra bởi một Tổng Giám Mục giáo tỉnh hay một vị do ngài bổ nhiệm, hay bởi một vị Giám Mục của giáo phận phụ thuộc thâm niên nhất nếu vị Tổng Giám Mục giáo tỉnh bị tố cáo.

Tự sắc gợi ý: các vị giám mục có thể dựa vào các chuyên viên giáo dân để tiến hành cuộc điều tra nhưng không buộc phải có sự can dự của giáo dân. Một số Giám Mục Hoa Kỳ từng nói rằng do đó, họ không thể ra qui định buộc phải có sự can dự của giáo dân trong các qui thức của họ. Nhưng họ cũng nói rằng chắc chắn các Tổng Giám Mục giáo tỉnh sẽ sử dụng tài chuyên môn của giáo dân trong phạm vi này.

Một số Giám Mục muốn được an lòng khi thấy giáo dân can dự vào trong mọi giai đoạn của bất cứ cuộc điều tra nào trong tương lai.

Giám Mục Robert McElroy của San Diego nói với phiên họp khoáng đại: “Một số chúng tôi tìm cách để lồng vào kế hoạch nhiều can dự mạnh mẽ hơn của giáo dân”. Đức Cha hỏi liệu Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ có thể chấp nhận một qui định nói rằng bất cứ ai được bổ nhiệm khảo sát các lời tố cáo tác phong xấu hay quản trị xấu của một giám mục “phải là một điều tra viên giáo dân” hay không.

Với câu hỏi ấy, Đức Cha Deeley trả lời: Không! Ngài nói: “chúng ta đã nói rằng ‘nên’ sử dụng giáo dân, chúng ta không thể nói ‘phải’”.
Khả thể các Giám Mục điều tra các lời tố cáo lạm dụng hay che đậy mà không có sự can dự của giáo dân làm bối rối người đứng đầu ủy ban lạm dụng tình dục của Giáo hội Hoa Kỳ.

Thực vậy, Francesco Cesareo, Chủ Tịch Hội Đồng Duyệt Xét Toàn Quốc (National Review Board, viết tắt là N.R.B), trong một diễn văn dài với các vị Giám Mục vào buổi sáng thứ Ba, nói rằng “một hội đồng duyệt xét mà thành viên bao gồm giáo dân phải được trao nhiệm vụ duyệt xét các lời tố cáo chống các giám mục hầu có thể phục hồi lòng tin của giáo dân đối với các Giám Mục và cả các diễn trình của chính Tòa Thánh trong việc buộc các giam mục phải giải trình. N.R.B. khẩn khoản yêu cầu: đây phải là trường hợp tại Hoa Kỳ qua việc thiết lập một ủy ban giáo dân đặc nhiệm (ad hoc), hoặc ở bình diện quốc gia hoặc ở bình diện địa phương”.

Nên biết N.R. B. được Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ thành lập năm 2002 để theo dõi việc thi hành Hoến Chương Bảo Vệ Trẻ Em Và Giới Trẻ, được biết đến nhiều dưới danhxưng HIến Chương Dallas, tức hiến chưng đưa ra các qui thức để đáp ứng các lời tố cáo lạm dụng bởi các linh mục.

Đức Hồng Y Blase Cupich, tổng giám mục Chicago, đã đề nghị một mô hình giải trình trách nhiệm của giám mục vào tháng 11 năm ngoái, tương tự như chính sách được Đức Giáo Hoàng Phanxicô chấp nhận cho Giáo Hội hoàn cầu vào tháng Năm. Vào sáng thứ ba, Đức Hồng Y nhấn mạnh rằng văn kiện của Vatican cho phép một giám mục giáo tỉnh sử dụng “một văn phòng giáo hội”, trong việc thực hiện một cuộc điều tra và cho biết các hội đồng duyệt xét giáo dân có thể là một mô hình hữu ích “để định chế hóa” việc bao gồm giáo dân. Ngài nói, một động thái như vậy sẽ cho ta một tín hiệu nói rằng các giám mục hiểu được sự nghiêm trọng của những thách thức mà họ phải đối diện.
Đức Hồng Y Cupich nói rằng, “đây là một thông điệp quan trọng để nhắn gửi”. Trong một cuộc phỏng vấn của tờ America vào cuối ngày, Đức Hồng Y Cupich nói rằng các tổng giám mục giáo tỉnh vốn đã dựa vào các chuyên gia giáo dân để được hỗ trợ qua các văn phòng có tính định chế khác nhau trong giáo phận của họ và ngài hy vọng rằng việc thực hành này sẽ mở rộng để tiếp nhận trách nhiệm giải trình của giám mục nếu các qui thức mới được thông qua.

Đức Cha Steven Biegler, giám mục của Cheyenne, nói trong một cuộc phỏng vấn của tờ America rằng một cách khả thi khác để đảm bảo tiếng nói giáo dân trở thành một phần của diễn trình là yêu cầu các nội dung của bất cứ cuộc điều tra nào phải được chuyển đến Rôma. Ngài nói thêm rằng ngoài các thay đổi về chính sách, văn hóa trách nhiệm vẫn là mục tiêu đang diễn ra đối với các giám mục.

Mặc dù các đề nghị bao gồm một qui định buộc các nhà lãnh đạo Giáo Hội phải báo cáo cho các cơ quan dân sự nếu một tội phạm bị cáo buộc, một số nhóm ủng hộ nạn nhân dường như vẫn cảnh báo rằng các giám mục có thể xử lý các cáo buộc về sự quản trị sai lầm mà không cần sự trợ giúp của giáo dân.

Robert Robert Hoatson, người sáng lập Road to Recovery, nói với Faith in Public Life, một nhóm vận động ở Washington “Giáo hội vốn dĩ không có khả năng tự kiểm soát chính mình”. Ông nói rằng đề nghị để các giám mục giáo tỉnh xử lý các cuộc điều tra về các giám mục khác là “điều nực cười”.

Ông nói về “các giám mục kiểm soát các giám mục” rằng “Chúng ta biết rằng điều đó không đi đến đâu”. Ông trưng dẫn trường hợp của cựu Hồng Y Theodore McCarrick, người đã bị loại khỏi hàng linh mục sau các cáo buộc rằng ông lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên và quấy rối các chủng sinh đã trưởng thành.

Đức Hồng Y Seán O' Malley của Boston, người giữ chức chủ tịch ủy ban Vatican chịu trách nhiệm bảo vệ trẻ em, nói rằng các giám mục Hoa Kỳ nên xem xét việc áp dụng ngôn ngữ buộc phải tiến hành nhanh chóng khi trả lời các cáo buộc về hành vi sai trái hoặc quản lý sai trái chống lại các giám mục.

Ngài lưu ý rằng một khi được thông báo về một cáo buộc, Vatican có 30 ngày để trả lời và cung cấp thêm hướng dẫn cho giám mục giáo tỉnh. Đức Hồng Y O’Malley nói rằng khoảng thời gian này có thể không ổn ở Hoa Kỳ. Theo ngài, “chờ đợi một tháng trước khi bạn có thể bắt đầu cuộc điều tra ... là điều quá cách xa với thông lệ”.

Ngài nói thêm “Tôi tự hỏi liệu chúng ta có thể thúc giục Tòa Thánh trả lời nhanh chóng hay không”.

Trước đó trong ngày, Đức Hồng Y Daniel DiNardo, Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Hoa Kỳ và là tổng giám mục Galveston-Houston, cho biết các giám mục phải hành động một cách mạnh dạn.

Đức Hồng Y DiNardo nói “thưa Anh em, chúng ta tập hợp trong tuần này để đẩy mạnh công việc thánh thiêng là tận diệt tội ác lạm dụng tình dục khỏi Giáo Hội của chúng ta". Ngài nói rằng các giám mục phải “đáp ứng lời kêu gọi của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đối với trách nhiệm giải trình hoàn cầu”, và “thêm các thủ tục mới và rõ ràng vào các chương trình bảo vệ hiện có của chúng ta”.

Đức Hồng Y DiNardo đã phải đối diện với những cáo buộc gần đây cho rằng ngài đã xử lý sai một vụ án liên quan đến một linh mục đã lăng nhăng với một người đàn bà mà linh mục đang tư vấn về những rắc rối trong hôn nhân. Vào tháng 11, văn phòng Hồng Y đã bị lục soát bởi các cơ quan thực thi pháp luật điều tra lời tố cáo cho rằng một linh mục Houston đã tấn công tình dục hai thiếu niên cách đây nhiều thập niên. Đức Hồng Y DiNardo đã bác bỏ việc làm sai trong cả hai trường hợp, nhưng điều này không ngăn được việc một số người Công Giáo kêu gọi ngài từ chức chủ tịch hội đồng giám mục Hoa Kỳ.

Massimo Faggioli, nhà sử học Giáo Hội của Đại học Villanova, nói với CNN “Thật rất khó thấy hội nghị có thể tiếp tục như thế nào theo cách này, với một vị chủ tịch còn tệ hơn cả một con vịt què. Tính đáng tin của các giám mục Hoa Kỳ đang rơi rụng tự do, một điều chỉ có thể bị ngăn chặn nhờ một sự thay đổi rõ rệt trong giới lãnh đạo”.

Ngoài đề nghị về cách xử lý các cuộc điều tra về các giám mục, hội đồng giám mục dự kiến sẽ bỏ phiếu trong tuần này về việc thiết lập một hệ thống đệ tam nhân để mọi người báo cáo các cáo buộc chống lại các giám mục có hành vi sai trái hoặc quản lý sai tái và một quy tắc ứng xử cho các giám mục. Các ngài đang chuẩn bị bỏ phiếu cho một tuyên bố 10 điểm, "Khẳng định các cam kết giám mục của chúng ta", trong đó các giám mục hy vọng sẽ lấy lại “niềm tin của dân Chúa” và cam kết tuân thủ các tiêu chuẩn áp dụng cho các linh mục trong Hiến chương Bảo vệ Trẻ em và Thanh Thiếu niên.

Được trình bày vào ngày 11 tháng 6 bởi Đức Hồng Y Joseph W. Tobin của Newark, N.J., Chủ tịch Ủy ban Giáo sĩ, Đời sống Thánh hiến và Ơn gọi của Hội Đồng Giám Mục, tài liệu trên đã được cập nhật từ một phiên bản từng được gửi đến các giám mục vào tháng Năm. Tài liệu trước, lúc đó có tiêu đề "Nhìn nhận các Cam kết Giám mục của Chúng ta", có 9 điểm. Phiên bản hiện tại có 10 điểm.

Điểm mới nhất nói như sau, “chúng tôi cũng cam kết ... bao gồm ý kiến của giáo dân nam nữ mà lai lịch chuyên môn là điều không thể thiếu”.

Các điểm khác trong tài liệu được đền nghị bao gồm các lệnh cấm rõ ràng về việc quấy rối tình dục người lớn, nhắc lại rằng “không thể có ‘cuộc sống hai mặt’, không có ‘hoàn cảnh đặc biệt’, không có ‘cuộc sống bí mật’ trong việc thực hành đức khiết tịnh" và một cam kết thúc đẩy các thủ tục để báo cáo các cáo buộc lạm dụng hoặc hành vi sai trái.

Ngay sau khi thảo luận về lạm dụng tình dục, các giám mục đã nghe một bài thuyết trình của Giám Mục Phụ Tá Robert Barron của Los Angeles về số lượng lớn người Công Giáo trẻ rời bỏ Giáo hội. Các chủ đề thảo luận bao gồm các xao lãng do các thiết bị điện tử gây ra, một nhu cầu phải nói thẳng thắn hơn về tôn giáo với giới trẻ theo phong cách của ngôi sao YouTube gây tranh cãi Jordan Peterson và tác dụng của “mảnh đất hoang chủ nghĩa vô thần”, như tổng giám mục Joseph Naumann của Kansas City thường nói.

Một mục không được nhắn đến như lý do chính khiến giới trẻ rời bỏ Giáo Hội: cuộc khủng hoảng lạm dụng tình dục.